LA TOUR DE FORCE: de WWZ is van start gegaan!
Vandaag is het dan zover! Het belangrijkste deel van de Wet Werk en Zekerheid is in werking getreden. Anders dan de naam van de wet doet vermoeden is er niets zeker. Met name bestaat veel onzekerheid over hoe de nieuwe regels voor recht op (vaste) arbeid en ontslag in de praktijk zullen gaan uitpakken. Alom is er respect voor minister Asscher die in record tempo de wetgeving door Tweede en Eerste Kamer heeft weten te loodsen. Na decennia van politieke besluiteloosheid zou het ontslagrecht vanaf nu eenvoudiger, sneller, goedkoper en vooral eerlijker moeten gaan verlopen. Twee gedachten spelen een rol: “easy firing is easy hiring” (werkgeversgedachte) en meer zekerheid met sneller uitzicht op vaste aanstelling voor het almaar uitdijende legioen van flexwerkers (werknemersgedachte). De gedachten van samenwerkende kopmannen en knechten in de Tour, strevend naar de overwinning. Tot zover de theorie: nu de praktijk.
De onzekerheid bij werkgevers over de werking van de Wet Werk en Zekerheid zou hebben geleid tot een ontslaggolf (onder het ‘oude’ recht). Of dat zo is durven wij niet met zekerheid te stellen. Wel hebben wij gemerkt dat er geselecteerd is. Zowel werkgevers als werknemers hebben zich laten adviseren om goed beslagen op het gladde ijs van het nieuwe ontslagrecht te komen. Dat werknemers op basis van een een contract voor bepaalde tijd eerder voor onbepaalde tijd in dienst van de werkgever komen, door beperking van de nieuwe ketenbepaling, is de voorbije maanden al een illusie gebleken. Nota bene gaven (semi) overheidsinstellingen vaak zelf niet het goede voorbeeld. Flexwerkers waren al de dupe. Of dat beeld vanaf vandaag gaat veranderen is maar zeer de vraag.
Wij kijken met spanning uit naar de eerste gerechtelijke uitspraken in ontslagzaken onder het nieuwe recht. Welke kant gaat het op? In het nieuwe stelsel oordeelt de kantonrechter over ontslag om persoonlijke redenen, zoals disfunctioneren. Pas deze week zijn er landelijke afspraken daarover gepubliceerd. Dat werkgever en werknemer vanaf 1 juli in hoger beroep kunnen tegen een uitspraak van de kantonrechter, zal de zekerheid en duidelijkheid over het ontslagstelsel de eerste tijd zeker niet doen toenemen. Als een gegeven ontslag in hoger beroep wordt vernietigd, dan volgt herstel van de arbeidsovereenkomst met terugwerkende kracht. Dus zolang een ontslag in rechte niet definitief vaststaat, is er niets zeker. Meer zekerheid ontstaat pas na een aantal richtinggevende uitspraken, waaruit de ruimte van de rechter voor het nemen van de beslissing (wel of geen ontslag) zal moeten blijken. De rechter kan overigens niet meer naar redelijkheid en billijkheid (een beetje disfunctioneren + een beetje verstoorde arbeidsrelatie + wat economische omstandigheden = ontslag met meer of minder vergoeding) de ontslaggrond aanvullen. Schikken wordt – meer dan het nu al is – het devies. Samenwerking geeft de beste kansen op een overwinning: net als in de Tour.
Uitkeringsinstantie UWV oordeelt over de ontslagzaken om bedrijfseconomische redenen. Asscher heeft de procedures bij het UWV vastgelegd in lagere regelgeving, die zijn neergelegd in de Regeling UWV Ontslagprocedure UWV en de Ontslagregeling. Asscher heeft het UWV opgedragen digitale formulieren beschikbaar te stellen aan de hand waarvan een werkgever zijn verzoek om toestemming voor opzegging van de arbeidsovereenkomst kan indienen. Deze ontslagaanvraagformulieren zijn in nauw overleg met vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties ontwikkeld en na vaststelling door UWV op 8 juni 2015 op de website van UWV geplaatst. Het tourschema ligt vast.
Het verplichte gebruik van de formulieren is nodig om een gestructureerde informatievoorziening van alle betrokkenen bij een ontslagaanvraag te garanderen en aldus de verzoeken om toestemming efficiënt en kordaat, binnen de beoogde termijnen te kunnen afhandelen. Daarnaast is het ook in het belang van de werkgever, die precies weet en krijgt toegelicht welke gegevens en bescheiden nodig zijn voor de aangevoerde ontslagreden. Hierdoor is de kans geringer dat de aanvraag als onvolledig moet worden aangemerkt en niet (direct) in behandeling kan worden genomen. Zonder tourschema kom je niet bij de meet!